
Subyekt.az İndex.az -a istinadla xəbər verir ki, aşağıdakı məhsulları istehlak edib istifadə etməklə radiasiyaya məruz qalırıq.
1. Pişik qumu
Xüsusilə gil və ya bentonit olan pişik qumu bir qədər radioaktiv xüsusiyyətlərə malikdir. Hətta bəzən beynəlxalq sərhəd keçid məntəqələrində radiasiya xəbərdarlığına səbəb ola bilər.
Bu, təbii olaraq gildə olan torium, uran və kalium-40 izotopları ilə bağlıdır. Orta hesabla gil əsaslı pişik qumunun qramında 4 pCi uran, 8 pCi kalium-40 və 3 pCi torium var.
Bu məbləğ hələ heç kimin səhhətində problem yaratmayıb, amma yenə də diqqətli olmaqda fayda var.
2. Banan
Bu meyvə kaliumla çox zəngindir və bu maddənin bir hissəsi təbii radioaktiv kalium-40 izotopunu ehtiva edir. Orta hesabla bir banan saniyədə təxminən 14 çürümə yayır və 450 mq kalium ehtiva edir.
Beləliklə, radioaktiv meyvəni fərqinə varmadan istehlak etdiyimizi söyləyə bilərik. Ancaq bu nöqtədə narahat olmaq üçün heç bir şey yoxdur. Banan kimi, yerkökü, kartof və qırmızı ət də az miqdarda radiasiya ehtiva edir.
3. Flüoresan işıqlar
Bəzi flüoresan lampalarda kiçik bir şüşə boru var. Bu borunun tərkibində beta və qamma şüaları yayan kripton-85 adlı radioaktiv qaz var. Ancaq bu, boru qırılmadığı təqdirdə təhlükə demək deyil.
Boru qırıldıqda belə, içindəki kimyəvi maddələrin zəhərli təsiri adətən radiasiyanın yarada biləcəyi risklərdən çox olur.
4. Tüstü detektorları
Tüstü detektorlarının əksəriyyətində az miqdarda americium-241 izotop var. Bu izotop alfa hissəcikləri və beta radiasiya yayır. Bundan əlavə, americium-241-in yarı ömrü təxminən 432 ildir.
Beləliklə, bu izotop qısa müddətdə yox olmayacaq. Tüstü detektorlarındakı bu mənbə normal istifadədə heç bir risk yaratmır, lakin detektorun xarab olması nəticəsində amerisium ətraf mühitdə toplana bilər. Bu, gələcəkdə potensial ekoloji problem yarada bilər.
5. İşlənmiş qiymətli daşlar
Bəzi qiymətli daşlar sirkonium kimi radioaktivdir. Bundan əlavə, bəzi qiymətli daşlar rənglərini artırmaq üçün neytron şüaları ilə müalicə olunur. Bu üsulla rənglənən daşlara turmalin, topaz və beril daxildir.
Bəzi süni almalar da metal oksidlərindən hazırlanır və bu daşların bəzilərində radioaktiv elementlərdən istifadə olunur. Başqa sözlə desək, bu daşlar aşağı səviyyədə radiasiya yayır, lakin bu şüanı bədəninizə qəbul etməyiniz üçün uzun müddətli təmas lazımdır.
Subyekt.az